Zakrzepowe zapalenie żył

Zakrzepowe zapalenie żył może być spowodowane stanem zapalnym żył głębokich lub powierzchniowych
Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych charakteryzuje się pierwotnym stanem zapalnym ściany żyły oraz zakrzepem w jej świetle o charakterze wtórnym.
W warunkach prawidłowej hemostazy skrzepliny nie powinny powstawać wewnątrz szczelnych, nieuszkodzonych naczyń krwionośnych. W zależności od rodzaju naczyń krwionośnych zakrzepicę dzielimy na:

W połowie XIX wieku Rudolf Virchow określił trzy zasadnicze przyczyny zakrzepicy naczyniowej:

Najczęstszą przyczyną zakrzepicy żylnej, jest zmiana przepływu krwi w naczyniu żylnym, z laminarnego na turbulentny oraz jego spowolnienie. Może to nastąpić w następstwie urazów mechanicznych, zabiegów chirurgicznych, przedłużającego się braku aktywności, szczególnie miekorzystne jest długotrwałe przebywanie w stałej pozycji. Istotnym czynnikiem rozwoju zakrzepicy żylnej jest zachwianie równowagi układu krzepnięcia w składzie krwi, powodującym zaburzenie między układem krzepnięcia i fibrynolizy ( czyli rozpuszczanie skrzepu). Zwiększona krzepliwość krwi może być spowodowana zmianami niektórych jej składników np. zwiększenie liczby i lepkości płytek krwi ( następstwo urazu lub zabiegu chirurgicznego), zagęszczeniem krwi spowodowanym utratą płynów lub krwotokiem, niedoborem białka C, antytrombiny III, białka S, zaburzeniem czynności plazminogenu. Istotnymi czynnikami ryzyka są również żylaki kończyn dolnych, ciąża, choroba nowotworowa, cukrzyca, otyłość, przyjmowanie środków antykoncepcyjnych, spożywanie alkoholu i palenie papierosów.

Objawy zakrzepicy żylnej:

  1. Objawy zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych to powózkowate stwardnienie, obrzęk, zaczerwienienie i bolesność na przebiegu żył z nadmiernym uciepleniem skóry tych okolic. Wtórny charakter zakrzepu ze znacznym odczynem zapalnym, ścianą żyły i tkanek otaczających sprawia, że jest on mocno związany z żyłą od samego początku choroby a więc ryzyko oderwania zakrzepu, jego przemieszczenie się z prądem krwi i niebezpieczeństwo zatoru płucnego nie jest duże.
  2. Obraz kliniczny zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych to ból, nadwrażliwość, obrzęk goleni, uda lub całej kończyny, zmiany zabarwienia skóry, wzmożone ucieplenie i rozszerzenie żył powierzchownych, temperatura ciała może być podwyższona ale nie przekracza 38˚C.

Inne charakterystyczne objawy (dzisiaj mające raczej wartośc historyczną):

  1. objaw Homansa – ból w głębi łydki przy biernym, grzbietowym zgięciu stopy,
  2. objaw Moresa – uciskowe napięcie tkanek pod powięzią goleni,
  3. objaw Payera – głęboka bolesność przy ucisku przyśrodkowej krawędzi sklepienia stopy.

Rozpoznawanie zakrzepicy żylnej:

  1. Badanie kliniczne
  1. Nieinwazyjne metody badań układu żylnego:

Leczenie zakrzepicy żylnej kończyn dolnych.

Przebieg kliniczny zakrzepicy żylnej kończyn dolnych a w szczególności zakrzepicy żył głębokich, która w około 30% przypadków towarzyszy zakrzepicy żył powierzchownych i częstość występowania powikłań, są związane z lokalizacja skrzepliny.

Postępowanie terapeutyczne powinno być skierowane na zahamowanie procesu krzepnięcia krwi i tym samym ograniczenie szerzenia się zakrzepu, zapobieganie zatoru tętnicy płucnej, oraz udrożnienie żyły i przywrócenie czynności zastawek żylnych. Ze względu na zagrażające życiu chorego zatory tętnicy płucnej i późne następstwa choroby w postaci zespołu pozakrzepowego, każdy przypadek zakrzepicy żylnej wymaga szybkiego rozpoznania i natychmiastowego podjęcia odpowiedniej drogi leczenia. Podkreślić należy znaczenie szybkości działania, gdyż nawet małe przyścienne zakrzepy w warunkach zwolnionego przepływu krwi łatwo mogą się powiększać.
Rozpoznanie i leczenie zakrzepicy, zwłaszcza żył głębokich, tylko na podstawie objawów klinicznych, wymaga potwierdzenia obiektywnymi metodami badań.
Czynnikami decydującymi o wyborze metody leczenia są:

 

Zakrzepica żył głębokich u kobiet w ciąży.

Przyczyną częstego występowania zakrzepicy w czasie ciąży i porodu jest nadkrzepliwość powodowana zwiększeniem we krwi kobiet ciężarnych niektórych czynników krzepnięcia ( zwłaszcza fibrynogenu, czynnika VII, VIII i czynnika von Willebranda) oraz zmniejszeniem poziomu antytrombiny III i aktywatora plazminogenu, a z drugiej strony zastój krwi w żyłach miednicy mniejszej i żyłach głębokich kończyn dolnych wywołanym uciskiem powiększonej macicy.