Szczelina odbytu
Szczelina odbytu wśród chorób odbytu wyróżnia się dużą bolesnością i skłonnością do nawrotów. Manifestuje się jako linijne, szczelinowate owrzodzenie anodermy kanału odbytu biegnące od brzegu odbytu w kierunku kresy grzebieniastej, kończące się w odległości 1-2 mm od zatoki będącej punktem wyjścia procesu choroby. Tylna ściana kanału jest typowym miejscem szczeliny. Umiejscowienie przednie zdarza się u 2-5% chorych, częściej u kobiet. Najczęstszą przyczyną powstawania szczeliny to zaburzenia w oddawaniu stolca ( zarówno zaparcia jak i biegunki), czemu sprzyja kierunek osi kanału odbytniczego i brak podparcia mięśniowego na brzegu tylnym obwodu odbytu. Stąd ściana tylna odbytu jest typowym miejscem szczeliny. W przebiegu klinicznym możemy wyróżnić:
- ostra szczelina odbytu to świeże pęknięcie anodermy o ostrych, miękkich brzegach,
- zespół przewlekłej szczeliny, w którego skład wchodzi fałd wartowniczy na brzegu odbytu, szczelina o stwardniałych, zgrubiałych brzegach, przerosła brodawka linii grzebieniastej z pogłębioną kryptą.
Rozpoznanie ustalamy na podstawie badania klinicznego, które obejmuje:
- Badanie kliniczne
- badanie podmiotowe - dokładny wywiad chorobowy
- badanie per rectum, które ze względu na silne dolegliwości bólowe często w czasie pierwszej wizyty ograniczamy do oglądania kanału odbytu
- Badanie endoskopowe – video-rektoskopia – w czasie leczenia po ustąpieniu bólu w kanale odbytu.
Metody leczenia stosowane w klinice:
- Leczenie zachowawcze mające na celu:
- obniżenie ciśnienia w kanale odbytu metodą fizykalną rozluźniającą napięcie zwieracza wewnętrznego
- obniżenie ciśnienia w kanale odbytu met. farmakologiczną tzw. sfikterotomia farmakologiczna,
- regulacja wypróżnień
- chemioterapeutyki do miejscowego stosowania
- leczenie przeciw bólowe
- Leczenie operacyjne: do leczenia kwalifikujemy szczeliny, nie poddające się leczeniu zachowawczemu. Zabieg operacyjny polega na wycięciu zespołu przewlekłej szczeliny ( fałd wartowniczy plus szczelina plus przerosła brodawka z pogłębioną kryptą) z przecięciem bocznym zwieracza wewnętrznego tzw. sfinkterotomia boczna zamknięta.Zabieg operacyjny wykonujemy w ramach „chirurgii jednego dnia”. W dalszym przebiegu pooperacyjnym chory ma zapewniony stały kontakt telefoniczny z zespołem operacyjnym przez całą dobę. Systematyczne kontrole kliniczą postępów leczenia w kolejnych dobach pooperacyjnych ustalamy indywidualnie.
